Eğer instagramda yabancı bloggerları takip ediyorsanız veya yurtdışında yaşayan arkadaşlarınız varsa Şubat ayı geldiğinde timeline’ınızdaki farklı farklı karnaval fotoğraflarını siz de fark ediyorsunuzdur. Peki şaşaalı Rio Karnavalı’ndan maskeleriyle ünlü Venedik Karnavalı’na niye tüm dünyada Şubat ayında karnaval enflasyonu yaşanıyor merak ediyor musunuz?
Aslında Yunanistan’dan Salvador’a kadar envai ülkede/şehirde çeşidi olan bu karnavalların kökeni Hristiyanlık’taki dini bir kutlamadan geliyor ve bu gelenek de aslında birçok Hristiyan adeti gibi paganlık zamanından kalma, mevsimlerin değişiminden ortaya çıkmış bir kutlamaymış. Ve günümüzde de Rio’daki örnekte de olduğu gibi amaç dini kutlamadan ziyade “eğlen ve coş” konseptine dönmüş durumda.
İşin tarihsel boyutunu merak edenler için şöyle: Hristiyanlar, Paskalya başlamadan 40 gün önce “Büyük Perhiz” (Lent) diye bilinen bir oruç tutmaya başlarlar. Müslümanlık’taki oruç gibi gün batımıyla açılan bu orucun farkı ise ayrıca hiçbir hayvansal gıdanın tüketilmemesi. Yani bir süre vegan olmak! Bu oruç her yıl “Ash Wednesday” denen Çarşamba günü başlıyormuş çünkü Paskalya, Hz. İsa’nın yeniden dirildiği gün olarak kabul edilen Pazartesi gününde başladığı için kırk gün tutulan orucun ilk günü her zaman Çarşamba’ya denk geliyor ve bu oruçtan önceki gün olan Salı günü de kutlamalar oluyor. Mesela birçok yerde “Mardi Gras” (Yağlı Salı) olarak geçen kutlamaların ismi de burdan geliyor yine. 🙂
Günümüzde ise artık dünyanın birçok yerinde yapılan bu karnaval şeklindeki kutlamalar gelenekselleşmiş durumda hatta birçoğu dünyadan birçok turisti çeken önemli eventler haline geldi. Buraya yapılan karnavalları yazmaya başlasam bir paragraf yer vermem gerekir, o yüzden en iyi olarak gördüğüm beş karnavala yer verdim.
1- Rio Karnavalı
Rio Karnavalı’nı duymayan yoktur herhalde. Herhalde sömürgeciliğin sonuçlarından en renklisi bu karnaval olabilir! 1723’te ilk Rio Karnavalı düzenlenmiş ve şimdi ise her yıl 2 milyon kişi bu karnaval için Rio’ya akın ediyormuş. (benim de listemde yer alıyor) Brezilyalılar kendilerine has kültürleri ile bu karnavalı dünyanın diğer yerlerindekilerden çok güzel farklılaştırmışlar. Bu tabii ki samba oluyor! Hem danslar hem sanat eseri gibi kostümler ve ayrıca tabii seksi dansçılar ile dünyanın buraya akın etmesi hiç şaşırtıcı değil. Yaklaşık 200 samba okulu bu karnavala katılıyormuş ve böylece televizyonlardan görmeye alışık olduğumuz o festival havası ortaya çıkıyor. Ayrıca en üstteki fotoğrafta göreceğiniz gibi geçit töreni de sanat eseri gibi hazırlıklardan oluşuyor.
2- Venedik Karnavalı
Maskeleriyle meşhur Venedik Karnavalı da yine aynı gelenekten çıkması sizi de şaşırttı mı? Meşhur Venedik maskeleri ve kostümler ile insanların ortalara döküldüğü ve yine birçok turistin Venedik’e akın ettiği bu karnavalın da kökeni aynı gelenekten geliyor. Bu karnavalın diğerlerinden farkı ise meşhur maskeleri. Maskelerin ortaya çıkışının tam nedeni ise bilinmiyormuş. Bir yandan o dönemlerdeki yoğun hiyerarşiye tepki olarak herkesin kimliksizleşme amacını gösterenler var bir yandan Avrupa’daki veba salgınlarına bağlayanlar da var. Günümüzde ise tek nedeni var: eğlenmek! Venedik’i her yerde efsane kostümler ve sanat eseri gibi maskeler içinde insanlar ile doluyken görmek apayrı bir deneyim olmalı!
3- New Orleans
Mardi Gras ismiyle olan kutlamaların en meşhuru sanırım ABD’de New Orleans’daki. Bu karnavalı siz de benim gibi birçok Amerikan dizisinde veya filmindeki referanslardan biliyorsunuzdur. Hatta birkaç reality show’dan bile hatırlıyorum. New Orleans, Fransız geleneğine sahip bir şehir ve Mardi Gras Karnavalı da zaten şehrin Fransız kökeninden kalma bir miras. Karnavalın farklılaşan yanı ise boncuklar. Çok tuhaf bir gelenek varmış, burada erkekler ellerindeki boncukları kadınlara fırlattıklarında boncuğu kapan kadınlar göğüslerini açıyormuş. Oldukça enteresan! Hatta bu boncuk olayı o kadar büyümüş ki kendi başına bir ekonomi yaratmış ve her yıl taleplere zor yetişiliyormuş. Hatta araştırma yaparken bu ekonomik boyutu üzerine birkaç tane case study bile buldum.. Eğer giderseniz New Orleans’ın kendine has Fransız mimarisi ile balkonlara yerleşip o meşhur geçit törenini izlemek ve de boncuklara dikkat etmek lazım. 🙂
4- Fasching
Fasching ise Mardi Gras kutlamalarının Almanya, Avusturya ve İsviçre’deki ismi denebilir. Bunların arasında en meşhuru ise Köln’de olan kutlamalar ve her yıl 1 milyona yakın kişi katılıyormuş. Burada da herkes kostümler giyerek bir nevi Cadılar Bayramı tadında tüm gün kutlamalar yapıyormuş. Karnaval havası almak icin Rio’dan daha yakın ve olası bir seçenek olarak aklınızda olsun 🙂
5- Tatavla
Tatavla da neresi diyenler vardır aranızda kesin. Tatavla’nın Istanbul’da günümüzde Kurtuluş olarak bildiğimiz semtin eski adı olduğunu ve bir zamanlar burada da “Tatavla Karnavalı” veya Rumca ismiyle “Baklahorani” ismiyle kutlamalar yapıldığını biliyor muydunuz? Kurtuluş sokaklarında karnaval havasıyla, maskeler ve kostümler içinde kalabalıklar fener alayı gibi yürüyüşe çıkarmış. Tabii 2000’lere kadar Istanbul’un kozmopolit yapısından ve şehir kültüründen kaybettiğimiz birçok şeyin arasında bu karnaval da yer almış ne yazik ki. Nedenini anlayamadığım bir şekilde 1941 yılında kutlanması yasaklanan bu karnaval böylece ancak kapalı kapıların ardında kutlanır olmus. Son yıllarda canlandırılmaya çalışılsa da Istanbul’da geriye kalan çok az Rum cemaati ile elbette eski karnaval havası ne kadar vardır meçhul. Istanbul icin hala her fırsatta “kozmopolit” denilse de bana göre Istanbul icin kozmopolit tanımı 19. yuzyıl’dan sonra pek varlığını koruyamamış bir tanımlama. Farklılıklarımızın zenginliğimiz olduğunu umarım bir gün herkes anlar.
Bu yazıya vesile olan ise sevgili arkadaşımız Nova’nın efsane Mardi Gras kutlaması oldu, kendi aramızda muhteşem bir kutlama yaptık – hem amaç eğlence zaten 🙂 Buradan ona tekrar teşekkür etmiş olayım!
Fotoğraf kaynakları: Wikipedia, neworleansonline.com, panamericanworld.com, bretzeldensimitlere.over-blog.com, travelandleasure.com
Some content on this page was disabled on July 7, 2021 as a result of a DMCA takedown notice from Jan Sochor. You can learn more about the DMCA here:
Emre Onar 
“Dünyadaki en iyi 5 Şubat ayı karnavalı&rdquo için 1 yorum